جدال موانع امنیتی وسیاسی درسرشماری نفوس افغانستان
تقی بیگزاد
اداره احصائیه مرکزی می گوید"موجودیت عوامل مختلف از جمله ادامه نا امنی ها در دهه های اخیر در افغاسنتان سبب شده است تا از نفوس این کشور سرشماری دقیق صورت نگیرد".
پس از چندین سال ادارهء مرکزی احصاییه افغانستان تصمیم گرفته است تا به شورای وزیران کشور پشنهاد آغاز سرشماری ولایتی را در افغانستان نماید.مسوولان این اداره می گویند، در صورتی که شورای وزیران با این تصمیم آنان موافقت نماید، این اداره سال آینده به سرشماری نفوس در برخی از ولایت های امن کشور آغاز خواهد کرد.
عبدالرحمان غفوری رییس اداره احصاییه مرکزی افغانستان در مورد گفت:
« مشکلات امنیتی عمدتاً دلیلی بوده که سرشماری صورت نگرفته است. بنابرین ما تصمیم گرفتیم تا این موضوع را برای حکومت پیشنهاد کنیم، بیبینیم که حکومت در مورد چه نظر دارد. اگر برای ما از طرف حکومت اجازه داده شد و شورای وزیران این موضوع را تصویب کرد که بروید سرشماری ولایتی را انجام دهید، بعداً ما سال آینده سر شماری ولایتی را آغاز خواهیم کرد.»
در همین حال مقامات سفارت جاپان از تعهد حکومت آن کشور برای ادامه کمک ها و به ویژه کمک در بخش سرشماری نفوس در افغاسنتان سخن می زنند.
سفیر جاپان در کابل می گوید که تا اکنون حکومت جاپان به ارزش 6 ملیون دالر را در بخش های مختلف به اداره مرکزی احصاییه کمک کرده است. شی کو هیرو کی سفیر جاپان در کابل در مورد گفت: با در نظر داشت اهمیت و ضرورت نفوس شماری در افغانستان، حکومت باید ادارهء احصاییه مرکزی را در بخش های ذیل کمک مالی نماید:اول، برنامهء فهرست خانه وار که نزدیک به تکمیل شدن است و دوم، برنامهء ارتقای ظرفیت کارمندان و آموزش مربیان.»
این درحالی است که قبل ازاین حکومت افغانستان وشماری از کشورهای دوست افغانستان بارها ادعا کرده اند که سرشماری نفوس افغانستان را روی دست می گیرند، اما همه ای تلاش های نامنظم دولت وکشورهای دوست هنوز بی نتیجه بوده است وتا اکنون افغانستان به عنوان یک کشور دارای تعداد دقیق تعداد نفوس خود نمی باشد.
هرچند که مسوولین اداره احصائیه مرکزی ناامنی را مشکل اصلی سد راه شان می دانند، اما بدون هیچ تردیدی امنیت تنها مانع اصلی و یگانه مشکل سرشماری درکشورنمی باشد. آنگونه که همه می دانیم، رقابت های قومی، زبانی ومذهبی از جمله عوامل نفاق برانگیز وخانمان سوز درچند دهه ای اخیر درافغانستان بوده است و تا اکنون نیز اکثریت دولتمردان وشهروندان افغانستان به دور از تعارف وخوش گویی ها درگیر این گونه تعصبات و خودخواهی ها وبیش خواهی ها می باشند. این مشکل با وجود اینکه سرشماری نفوس یک امر ضروری وبا اهمیت است مانع این شده است که هنوز دولت افغانستان دست به سرشماری نفوس بزند.
برای همه آشکاراست که تقسیمات اداری و سهمیه بندی امتیازهای دولتی دراکثریت نقاط کشورنا مناسب وغیرعادلانه است، امتیازات دولتی ، کمک های نقدی، بازسازی ونوسازی همه وهمه درقسمت های مختلف کشور ازهم تفاوت چشمگیری دارد، به عنوان مثال وقتی شما دو ولایت مرکزی بامیان ودایکندی را با ولایات دیگر چون ننگرهار وکندهار مقایسه نمایید به خوبی درمی یابید که چه چیزهای در قندهار و ننگرهار وجود دارد که دربامیان وجود ندارد. یا چه مشکلات دامنگیرمردم بامیان هست که دامنگیرمردم قندهار نمی باشد، چه مقدار ازکمک های دولتی وخارجی درولایات های خاص دیگری صورت می گیرد ومصرف می شود که در ولایت دایکندی شمه ای از آن ها هم نمی رسد.
این گونه بی عدالتی ها و قواعد جابرانه زمان های عبدالرحمانی باعث شده است که شماری از مقامات دولتی عمداً نخواهند که سرشماری نفوس افغانستان به شکل درست وبه دور از فساد وجانبداری ها صورت بگیرد، چون بعضی ها هنوز فکر می کنند که انحصارگرایی و دروغ نمایی ها بخشی بزرگی از راه حل است درکشورما. درحالی که چنین نیست، برای پیشرفت افغانستان نیاز به صداقت وخدمت صادقانه وعادلانه است، برای سرفراز کردن ملت نیاز به دادن حق وفرصت های مساوی به آنهاست نه به اختلاف افکنی وفرق سنجی میان آنها.
از این رو سرشماری نفوس کشور علاوه براینکه به موانع امنیتی برخوردار است، به شدت به موانع سیاسی نیز برخوردار می باشد، که شماری از کج اندیشان وبداندیشان ومنجمد فکران هنوز نمی خواهند نفوس واقعی این کشور معلوم شود. ترس از اینکه ولایت های دیگری به دلیل حق قانونی مردم به وجود بیاید وترس ازاینکه امتیازات شماری از واحد های اداری کاسته شود، باعث شده که این کار برعلاوه عوامل امنیتی تابع عوامل سیاسی نیز باشد.