آیا کشتی نرم به کشتی کج تبدیل می شود؟
آیا کشتی نرم به کشتی کج تبدیل می شود؟
حوتقولی
رییس جمهور کرزی یک بار دیگر علیه کشورهای خارجی و خصوصا آمریکا لب به شکوه گشوده و نیروهای خارجی و دولت آمریکا را در افغانستان به باد انتقاد گرفت. رییس جمهور کرزی که چندی قبل در کنفرانس ملی جوانان سخنرانی می کرد، ایالات متحده آمریکا و نیروهای خارجی در افغانستان را در موضوعات مختلف مورد انتقاد قرار داد. آقای کرزی برای اولین بار از مذاکرات مستقیم آمریکا با طالبان خبرداد و گفت که دولت آمریکا تلاش می کند که در پروسه مذاکره نقش دولت افغانستان را اندک کرده و تاکنون بارها با چهره های نزدیک به ملاعمر تماس گرفته اند. هم چنین رییس جمهور کرزی نیروهای خارجی را به استفاده از سلاح های شیمیایی و هسته ای در جنگ ها و عملیات شان در افغانستان متهم نمود. آقای کرزی گفت که زمزمه های شنیده است که نیروهای خارجی در افغانستان در سلاح های شان از مواد هسته ای و شیمایی استفاده نموده و گفت که دولت افغانستان این موضوع را تحقیق می کند. علاوه برآن آقای کرزی کمک های تسلیحاتی و اقتصادی آمریکا و جامعه جهانی را به انتقاد گرفته و گفت که این کشور ها در قسمت دادن وسایل و تجهیزات لازم جنگی از جمله هواپیماهای که افغانستان لازم دارد، تعلل و کوتاهی می کند. آقای کرزی همکاری دایمی و استراتژیکی افغانستان با آمریکا را مستلزم ارائه کمک های قابل توجه خوانده و گفت اگر آمریکا پارتنرشیپ درست از افغانستان می خواهد، این امر با کمک های اندک مهیا نبوده و باید به افغانستان طیاره های ایف شانزده بدهد. آقای کرزی در مورد کنفرانس بن دوم نیز گفت، در صورتیکه طالبان به عنوان یک گروه جداگانه و بیرون از ساختار دولت افغانستان دراین کنفرانس شرکت نماید، درآن صورت دولت افغانستان این کنفرانس را تحریم خواهدکرد. بدنبال آن کارل ایکن بیری سفیر آمریکا در افغانستان، انتقادات مقامات افغان را بی جا و مایوس کننده خوانده و به نحوی از این اظهارات اظهار ناخوشی کرد. وی گفت که نیروهای آمریکایی در افغانستان در مبارزه با هراس افگنان و تروریستان قربانی می دهند و هزاران مایل از خانه های شان در اینجا فداکاری می کنند. شایسته نیست که آنان در ردیف تروریستان و هراس افگنان قرار داده شده و مورد قضاوت قرار گیرد. وی گفت که این گونه اظهارات ممکن است به کمک های آمریکا به افغانستان لطمه زده و در صورتیکه حضور آمریکا در افغانستان، اشغال تلقی شود، آنان نیروهای خود از افغانستان را بیرون خواهدکرد.
این اولین بار نیست که رییس جمهور کرزی ایالات متحده آمریکا را مورد انتقاد قرار می دهد. پیش از این نیز رییس جمهور کرزی در مواردی بارها ایالات متحده آمریکا و نیروهای خارجی در افغانستان را مورد انتقاد شدید قرار داده و چندین بار روابط افغانستان با ایالات متحده آمریکا با اصطکاک مواجه شده است. قبل از این تلفات افراد ملکی، عملیات های هوایی نیروهای خارجی و شرکت های امنیتی و ان جی او های خارجی موضوعاتی بوده اند که محل انتقاد و اختلاف رییس جمهور کرزی با آمریکائیها و نیروهای خارجی بوده اند. اما این اولین بار است که محورها و موضوعات جدید در قلمرو اصطکاک و انتقاد رییس جمهور با آمریکا قرار گرفته و دایره موضوعات مورد انتقاد و اختلاف رییس جمهور با آمریکا گسترده تر می شود. تماس و مذاکره آمریکا با طالبان، اتهام استفاده از مواد شیمایی در افغانستان از موضوعات و محورهای جدیدی هستند که تازه شامل قلمرو انتقاد و اعتراض رییس جمهور کرزی از آمریکا گردیده است.
اعتراضات قبلی آقای کرزی علیه آمریکائیها عمدتا حالت احساسی و آنی داشت. عمده این اعتراض ها وانتقادها، نسبت به رویدادها و حوادث مشخصی که بوقوع می پیوست، صورت می گرفت؛ اما انتقادات جدید رییس جمهور کرزی به نحوی نشان از تغییر ذهنیت و نگرش وی نسبت به آمریکا و نیروهای خارجی می باشد. این انتقاد ها بیشتر به بهانه جویی و خرده گیری می ماند که از سوی رییس جمهور علیه آمریکا و نیروهای خارجی انجام می شود تا به انتقاد سالم و ارزنده. اظهارات جدید آقای کرزی بیش از هر چیزدیگر، حکایت از نارضایتی ها و مسایل پشت پرده و نامرئی ای دارند که ممکن است در ارگ و مناسبات وی با آمریکا پیش آمده باشد. چنین به نظر می رسد که آقای کرزی اخیرا تحت تاثیر جریان برادران ناراضی اش قرار گرفته و میخواهد روابط کشورش با آمریکا و روندهای ده ساله اخیر را در برنامه مصالحه به پیشواز برادران ناراضی اش قربانی نماید. پافشاری شدید طالبان بر پیش شرط های مصالحه، حلقات مشخص و عوامل نفوذی ارگ که طرفدار خروج نیروهای خارجی از افغانستان و سهیم ساختن طالبان به قدرت هستند و نیز تاحدودی جریان ها و احساسات قومی و منطقه ای آقای کرزی ، عواملی هستند که اقای کرزی از امریکا و جامعه جهانی رو گردانده و نسبت به آنان موضع انتقادی بگیرند. راستی، آیا آقای کرزی میتواند از آمریکا رو بگرداند و اساسا بدون حمایت و پشتیبانی امریکا وی میتواند نظام تحت اداره اش را کنترل نماید؟ صرف نظر از مسایل سیاسی، آیا حکومت آقای کرزی از نظر اقتصادی و انکشافی بدون پشتوانه خارجی ها حداقل معاش کارمندان و مامورین حکومتش، را می تواند پرداخت نماید؟ مسایل توسعه وی و انکشافی که هزینه های هنگفت لازم دارد، که سرجایش بماند. حقیقت این است که هرچند آقای کرزی گاه و بیگاه آمریکا و ناتو را به باد انتقاد می گیرند و در مواردی روابط دو کشور ظاهرا به تیرگی می گراید، اما اشتراکات و مسایل مشترک میان دو کشور فراتر از این گونه فراز و فرود ها می باشد. آمریکا مسایل و هدف های بلندتر و حیاتی تر داشته و به هیچ وجه اظهارات تند و موضع گیری های آنی و گاها احساساتی که میان دو کشور بوقوع می پیوندد، نمیتواند بر عزم ماموریت و روابط استراتژیک دو کشور صدمه بزند. همکاری آمریکا با دولت افغانستان براساس یک برنامه کلان و دراز مدت استوار بوده و موضوعات فرعی و حاشیه ای هرگز تاثیری بر این مسایل مشترک و استراتژیک ندارد. اصولا سیاست های امنیتی و استراتژیکی و روندهای هدف دار و درازمدت، براساس هدف و برنامه مشترک بنا بوده و مسایل حاشیه ای و آنی جایی دراین گونه سیاست ها ندارد. کشورها تمامی مسایل را معطوف به هدف مشترک و منافع دراز مدت نگریسته و به هیچ وجه اجازه نمیدهد منافع دراز مدت و مسایل استراتژیک اش را بخاطر مسایل حاشیه ای و آنی وزودگذر قربانی نموده و یا حداقل آسیب بزند. همکاری آمریکا با دولت افغانستان نیز از همین گونه بوده و دولت آمریکا تمامی روندها، هزینه ها و برنامه ها را با دولت افغانستان به منظور دست یابی به هدف راهبردی و درازمدت طی نموده و اجازه نمیدهد مسایل حاشیه ای، آنی و اظهارات احساساتی آقای کرزی و یا کسی دیگر از دولت افغانستان، اهداف و برنامه های راهبردی و درازمدت آمریکا را در افغانستان صدمه بزند. به هیچ وجه منطقی وعاقلانه نیست که بگوییم، چون آقای کرزی برآمریکا ئیها تاخته و به کمک های سخاوتمندانه آنان بی احترامی کرده است، بنابراین آمریکا بخاطر این مساله به حضورش در افغانستان کاهش داده و نیروهایش را از افغانسان خارج می کند. از سوی دیگر به همان میزانی که آمریکائیها روی اهداف و برنامه های راهبردی اش در افغانستان فکر می کند، دولت افغانستان نیز اشتراکات و وابستگی های فراتر از این گونه اظهارات به آمریکا دارد. هم اکنون دولت افغانستان نمیتواند اندک ترین مسایل و مشکلاتش را خود رفع نماید و از هر نظر به کمک های جامعه جهانی و امریکا وابسته می باشد. در حالیکه دولت آقای کرزی حتی قادر به تامین نصف بودجه عادی خویش می باشد و صد در صد بودجه انکشافی اش از سوی جامعه جهانی پرداخت می گردد، چگونه میتواند بدون حضور و کمک های جامعه جهانی و آمریکا به حیات خویش ادامه دهد؟ افزون برآن از نظر امنیتی نیروهای امنیتی افغانستان از هر نظر وابسته به کمک های خارجی بوده و دولت افغانستان همیشه چشم کمک به نیروهای خارجی و متحدین بین المللی اش دارد، چطور میتوان پذیرفت که میتواند رابطه اش را با خارج قطع نماید؟
به هرحال این اظهارات و موضع گیری های تند آقای کرزی هرچند از درون ناآرم و متلاطم وی نشات می گیرد، اما نمیتواند بر روابط درازمدت امریکا با افغانستان صدمه بزند و مثل تمامی اظهارات و انتقادات گذشته آقای کرزی، پس از چندی از التهاب می نشیند و روابط دوباره به حالت عادی و نورمال بر می گردد.
