سیاست ازشنبه تا شنبه 2- 9 اسد
سیاست ازشنبه تا شنبه
آغازکار کمیسیون نظارت برقانون اساسی، رهایی نزدیک به صدتن زندانی از زندانهای افغانستان، هشدارها مبنی برپیامدهای ناگوار مذاکره باطالبان، افشای بیش از90 هزار اسناد محرمانه آمریکا درارتباط به جنگ افغانستان و انتقادات ازعملکردپاکستان ازمهمترین موضوعات سیاسی درهفته ای گذشته بود.
کمیسیون نظارت برقانون اساسی پس ازهفت سال، به وجود آمد
سرانجام پس از گذشت نزدیک به هفت سال، کمیسیون نظارت برقانون اساسی افغانستان، به کارش آغازکرد. مطابق قانون اساسی افغانستان این کمیسیون بایست توسط رییس جمهور بعد از اولین انتخابات ریاست جمهوری به مجلس ملی افغانستان معرفی می شد، اما حکومت افغانستان چندی قبل، بعد ازگذشت چندین سال اعضای این کمیسیون را به مجلس ملی معرفی کرد که ازمیان شش تن معرفی شده یکی ازآنها از به عهده گیری این مسوولیت کناره گیری کرد وپنج تن دیگرآن از مجلس نمایندگان افغانستان رای اعتماد کسب کردند واکنون این کمیسیون با پنج عضو از هفت عضو، شروع به انجام وظیفه نموده است.
این کمیسیون وظیفه نظارت برتطبیق قانون اساسی وهم چنان وظیفه تفسیرقانون اساسی را به عهده دارد. این کمیسیون درحالی ساخته می شود که قبل ازاین مشکلات واختلافات ناشی از تفسیر مواد قانون اساسی میان حکومت افغانستان ومجلس نمایندگان بمیان آمده است. هرچند که بوجود آمدن این کمیسیون وشروع فعالیت این کمیسیون ازسوی عده ای، یک گام به جلو در راستای تأمین اصول وارزشهای قانون اساسی به شمار می رود، عده ای دیگری نسبت به صداقت وتعهد این کمیسیون مبنی برانجام درست وظایف، به دور از جهت گیری های سیاسی درماده های اختلاف زا، به دیده شک می نگرند.
آزادی سازی مخالفین دولت؛ عدالت فدای مصلحت
وزارت عدلیه افغانستان می گوید نزدیک به یکصد نفر از زندانیان افغان را به دلیل نبود مدارک کافی برای اثبات اتهام علیه آنان از زندانهای پلچرخی و پروان آزاد کرده است. کمیسیون ویژه که به منظور بررسی مجدد پرونده های زندانیانی که به اتهام همکاری با طالبان و سایر گروه های شورشی بازداشت شده اند، اخیرا آغاز به کار کرده و تا حالا در چندین مورد، از رهایی زندانیانی که به گفته مسئولان این کمیسیون، اسناد کافی برای اثبات همکاری آنها با گروه های شورشی وجود ندارد، خبر داده است. بیانیه وزارت عدلیه افغانستان، مشخص می کند که این تصمیم نیز براساس پیشنهاد کمیسیون ویژه دولت افغانستان اتخاذ شده است.افرادی که خبر آزادی آنان انتشار یافته شامل هشتاد نفر از زندان پلچرخی و دوازده نفر از زندان تازه تاسیس پروان می شوند.رهایی زندانیان متهم به همکاری با طالبان که اسناد کافی برای اثبات همکاری آنها وجود ندارد، از فیصله های نشست مشورتی صلح بود که با هدف زمینه سازی برای مذاکره و آشتی با طالبان برگزار شد وکمیسیون ویژه نیز براساس پیشنهاد جرگه مشورتی صلح ساخته شده است.
درحالی که اززمان برگزاری جرگه مشورتی صلح تا کنون دست کم نزدیک به 200 تن از زندانیانی که به گفته مقامات عدلی وقضایی افغانستان مدارک کافی برای اثبات جرم علیه آنان مبنی بردست داشتن با گروه های مخالف دولت وجود نداشته ، رها گردیده؛ این تصمیم واکنش های متفاوت وشدیدی را درمیان اقشارمختلف جامعه درپی داشته است. فعالین جامعه مدنی وحقوق بشرافغانستان، از عدم رعایت عدالت وارزشهای حقوق بشری درآزاد سازی مخالفین دولت وناقضین حقوق بشراز دولت افغانستان شکایت دارند وبا این روند، تاکنون مخالفت نموده اند. اما حکومت افغانستان همواره براین نکته تأکید کرده اند که صرف زندانیانی را آزاد می کنند که مدارک اثباتیه کافی برای ارتکاب جرم علیه آنان وجود نداشته باشند. اما عملکردهای حکومت افغانستان درمطابقت به قوانین جزایی افغانستان آشکار می سازد، که ادعای حکومت مبنی برعدم مجرمیت این افراد نیزدچارتردید می باشد و یا هم مقامات عدلی وقضایی افغانستان، در صدور حکم شان مبنی برمجرمیت وبرائت این افراد دقت لازم را به کار نبرده است. افرادی که مدتی را درمحابس سپری کرده اند، مدت ماندن درحبس آنها نشان دهنده مجرمیت شان است، چون تا زمانی که شخص براساس حکم محکمه با صلاحیت مجرم شناخته نشده باشد، هیچ شخص ومرجعی نمی تواند، او را مجازات نمایند، درحالی که این افراد مدتی را به دلیل ارتکاب جرم، تحت جزای حبس سپری نموده است. لذا، یا این فرض حقیقت دارد که مقامات عدلی وقضایی درحکم شان دچار اشتباه شده است واگرهم چنین نباشد، آن وقت آشکار است که حکومت افغانستان عدالت را فدای مصلحت می کند.
جنگ داخلی؛ پیامد مذاکره با طالبان
امرالله صالح رییس سابق امنیت ملی افغانستان طی یک ماه گذشته در سخنرانی های که در میان گروه های کوچک در کابل و برخی مناطق شمال کشور داشت، مکرراً به نظر خود تاکید کرده که حامد کرزی با فشار های خود برای مذاکره با شورشیان، به سوی یک اشتباه مهلک و کشنده روان است و این اقدام افغانستان را به سوی جنگ داخلی سوق خواهد داد. به گفته او، کرزی پالیسی را انتخاب کرده که پیشرفت های 9 سال گذشته در عرصه های دموکراسی و حقوق زنان در بسیاری مناطق افغانستان را با مخاطره رو به رو می سازد. امرالله صالح چندی قبل درپی حملات مسلحانه مخالفین دولت، به جرگه مشورتی صلح ازمقامش استعفا داد و به شدت ازمداخلات پاکستانی ها به ویژه شبکه حقانی درامور داخلی افغانستان انتقاد کرد.
مخالفت ها با طرح رییس جمهور کرزی جهت مذاکره با مخالفین مسلح دولت در حالی صورت می گیرد که اداره وی گفتگو ها با طالبان را در اولویت کاری خود قرار داده و این روند را با دقت دنبال می کند. کرزی تا حالا چندین بار رهبران طالبان را به گفتگو دعوت کرده و گفته است، در صورتیکه آنها قانون اساسی را بپذیرند، دست از خشونت ها برداشته و سلاح خود را برزمین به گذارند و پیش از بازگشت به جامعه و زنده گی عادی، ارتباط شان را با شبکه های تروریستی خارجی قطع کنند، با آنها مذاکره خواهد کرد. اما تا حالا هیچ نشانه از پذیرش این شرایط توسط رهبری طالبان دیده نه شده است.
هرچند این تحلیل های آقای صالح توسط وحید عمر سخنگوی رییس جمهور کرزی رد شده، اما به اثرافشاگری ها وپافشاریهای وی مبنی بردست داشتن ومداخله پاکستانی ها درامور افغانستان، اکنون موضع ضد پاکستانی دراذهان عامه تقویت شده است ودست درازی های پاکستان درامور افغانستان ازسوی داخلی ها وخارجی ها نشانه گرفته شده است. چنانکه چندی قبل هیلاری کلینتون ودراین اواخرمایک مولن تأکید که ملاعمر وبن لادن درداخل خاک پاکستان اند، هم چنان درپی افشای اسناد محرم دولت آمریکا، ودلالت این اسناد مبنی برکمک پاکستان با طالبان، دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا نیزبه پاکستان هشدارداد که باید دست ازصدور تروریزم بردارند.
تأکید خارجی ها مبنی بردست داشتن پاکستان درقضایای افغانستان، اکنون گفته های چندماه قبل امرالله صالح را به کرسی می نشاند و نگرانی های شهروندان افغانستان، مبنی برمداخله پاکستان درامور افغانستان افزایش می یابد. نفوذ عمیق معنوی ومادی پاکستان برطالبان، احتمال یک رویارویی دوباره میان اقوام را به اثربرگشت طالبان درصحنه سیاسی افغانستان با ابزارها وراهکارهای پاکستانی را مطرح بحث می کند وازاین رو امرالله صالح هشدارهای جدی را به جامعه افغانستان وحکومت افغانستان مبنی برپیامدهای این طرح می دهد.
افشای اسناد محرمانه وواکنش ها پیرامون آن
«ویکی لیکس» این اسناد را از ماه جنوری سال 2004 تا دسمبر سال 2009 میلادی زمانی که بارک اوباما استراتیژی جدید را در مورد افغانستان اعلان کرد، جمع آوری کرده است.
بر اساس این اسناد، پاکستان به نماینده های استخبارات آن کشور اجازه می دهد تا در جلسات مخفی استراتیژیک مستقیماً با طالبان تماس بگیرند تا فعالیت های شبکه های مسلح را تنظیم کنند که در افغانستان با نیروهای امریکایی می جنگند و حتی با آنها در طرح حملات برای قتل رهبران افغان کمک می کنند. در این اسناد آمده که ناتو چگونه در عقب تلفات غیر نظامیان در افغانستان قرار دارد و هم چنان پاکستان به طور فعال از فعالیت های مخالفین مسلح دولت افغانستان حمایت کرده و با آنها همکاری می کند.در اسناد نشر شده از سوی «ویکی لیکس» به صورت واضح ادعا شده که اداره استخبارات پاکستان در حملات بالای نیرو های غربی، دیپلومات های هندی، کارمندان موسسات خیریه و مقامات افغان نقش دارد.
افغانستان - تأیید اتهامات : وحید عمر سخنگوی رییس جمهور افغانستان، دیروز در جمعی از خبرنگاران در کابل گفت: مقیاس این گزارش تکان دهنده بود، اما نه محتوای آن.وی افزود:چیزی که برای ما قابل نگرانی است، دو مورد بسیار واضح است که در بسیاری از اسناد دیده می شود. البته ما آن را مطالعه کردیم که در باره تلفات غیرنظامیان و نقش آی، اس، آی، یعنی اداره استخبارات پاکستان در فعالیت های بی ثباتی در داخل افغانستان بوده است.
همچنین رنگین دادفر اسپنتا، مشاور امنیت ملی آقای کرزی در واکنش به انتشار اسناد ارتش آمریکا با صدور اعلامیه ای گفته است که باید جنگ بر مراکز اصلی تروریسم متمرکز شود. وی گفته است: "این اسناد می رساند که افغانستان در مواضعش در مورد خاستگاه تروریسم و کمبودهای سیاسی و نظامی در مبارزه با آن کاملا بر حق بوده است".
پاکستان- رد اتهامات: اما وضیعت در اسلام آباد متفاوت است و حتی تحلیلگران این گزارش و اسناد ارایه شده را نادرست می خوانند . حمید گل رییس سابق اداره آی، اس، آی، این اتهامات را تقبیح کرده و هر گونه روابط این اداره با طالبان و شبکه القاعده را رد کرده است. او به روزنامه وال ستریت ژورنال گفته است، مداخله فزیکی من با طالبان و القاعده در پلان ها جهت حمله به نیرو های امریکایی کاملاً بی اساس است، من ضد امریکا نیستم، اما با آن چه نیرو های امریکایی در افغانستان انجام می دهند، مخالف استم.
آمریکا- محکوم کردن انتشار اسناد: ایالات متحده پخش و افشاء این اسناد محرمانه را به شدت محکوم می کند، زیرا امکان دارد این اقدام زنده گی امریکایی ها و شرکای این کشور و هم چنان امنیت ملی آنها را با خطر رو به رو سازد.
باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا گفته است که درز اسناد محرمانه درباره جنگ در افغانستان مایه نگرانی است، اما افشاکننده اطلاعات جدیدی نیست.او در اولین واکنش خود به درز این اسناد، گفت که این اطلاعات تصمیم او برای اصلاح استراتژی ارتش آمریکا در افغانستان را توجیه می کند. رئیس جمهوری آمریکا گفت: "به همین دلیل است که به طور قابل توجهی بر تعهد خود در آنجا افزوده ایم، بر مسئولیت پذیری بیشتر از طرف افغانستان و پاکستان اصرار ورزیدیم، یک استراتژی تازه که موثر باشد طراحی کردیم. حالا باید این استراتژی را تا آخر اجرا کنیم."
همزمان وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، می گوید که "تحقیقات خیلی جدی ای" را درباره اینکه چه کسی این اسناد را درز داده شروع کرده است.اما سناتور جمهوریخواه جان مک کین به شدت به سایت ویکی لیکس حمله کرده و با "مغرض" خواندن آن گفته است هدفش ممانعت از پیروزی آمریکا و نیروهای ائتلاف در جنگ افغانستان است.
بریتانیا- ابرازتاسف: در این حال بریتانیا از نشر این اسناد ابراز تاسف کرده است. یک سخنگوی حکومت بریتانیا گفته که کشورش به تشویق پاکستان ادامه می دهد تا هر کاری را برای نابودی گروه های تروریستی انجام دهد تا آنها دیگر در قلمرو پاکستان فعالیت نه داشته باشند.
به طور کلی افشای اسناد، مبنی بردست داشتن پاکستان درحمایت ازطالبان وکشتارافرادملکی توسط نیروهای خارجی درافغانستان، بدون شک پاکستان را به عنوان مرکز تروریزم وحامی طالبان درافغانستان تحت فشارجهانی قرارخواهد داد و افشای کشتار افراد غیرملکی، منجربه احتیاط بیشترنیروهای خارجی درحملات شان خواهندشد.
هفته ای دشوار برای پاکستان
شبکه حقانی فرقه ی از طالبان: آژانس خبری اسوشیتد پرس به نقل از هولبروک می نویسد، شبکه حقانی که فرقه یی از طالبان تلقی می شود، در گذشته، سفارت هند در کابل را مورد هدف قرار داد و راکت بالای جرگه مشورتی صلح فیر کرد. علاوه بر آن، به گفته هولبروک وی اطلاع دارد که این گروه کنفرانس کابل را در که در آن تعداد از رهبران خارجی شرکت داشت، مورد هدف قرار داد. ریچارد هولبروک شورای کویته وشبکه حقانی را یک تهدید واقعی خواند.
به نوشته رویترز، اقدامات پاکستان علیه شورشیان در مناطق سرحدی، به خاطر آوردن ثبات در افغانستان، مهم تلقی می گردد. ولی اعتقاد بر این است که پاکستان از شبکه حقانی استفاده می کند تا از این طریق با حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان وارد معامله شود. هم چنان هدف پاکستان از این حرکت نفوذ کردن در افغانستان است تا دست رقیب خود یعنی هند را در این کشور کوتاه بسازد.
پاکستان از طالبان حمایت می نماید: سایت تحقیقاتی ویکی لیکس اسناد محرمانه امریکا درجنگ افغانستان را افشا کرد که به اساس آن سازمان اطلاعاتی پاکستان از طالبان درافغانستان حمایت می نماید. روزنامه نیویورک تایمز نوشته که این اسناد "حکایت از آن دارد که پاکستان به نمایندگان سازمان جاسوسی اش اجازه می دهد که مستقیما با طالبان ملاقات کنند."
صدور تروریزم بس است!: دیویدکامرون، نخست وزير بريتانيا روز چهار شنبه گفت: پاکستان نبايد به پايگاه شورشيان تبديل شده و "صدور ترور را توسعه دهد." کامرون اين اظهارات را در جريان سفري به هندوستان، رقيب ديرينه پاکستان بيان کرد. وی گفت "ما با پاکستان بايد خيلي شفاف باشيم و آن اين که ما ميخواهيم پاکستان يک کشور قوي، باثبات و دموکراتيک باشد".کامرون افزود: "ما اين ديدگاه را به هيچ صورتي تحمل کرده نميتوانيم که اين کشور (پاکستان) مجاز باشد هر دو راه را تعقيب کند و بتواند، از هر طريقي، صدور ترور را توسعه دهد، يا به هندوستان يا به افغانستان و يا به هر کشور ديگري در جهان". نخست وزير بريتانيا افزود: "کشورهاي دموکراتيک که ميخواهند بخشي از جهان توسعه يافته باشند، نميتوانند چنين کاري را انجام دهند. پيام ايالات متحده امريکا و بريتانيا به پاکستان در اين خصوص بسيار واضح است".
شورای کویته و شبکه حقانی در فهرست سیاه امریکا: جنرال جیمز ماتیس که جا گزین جنرال دیوید پترویس خواهد شد یعنی مسوول قوماندانی مرکزی امریکا قوماندان که بر عملیات های نظامی در تقریباً بیست کشور جهان نظارت می کند. از مصر و شرق میانه گرفته تا به جنوب آسیا و آسیای مرکز، خواستارآن شد که نام دو گروه عمده شورشیان در فهرست سیاه ایالات متحده امریکا درج شوند. جنرال ماتیس به کمیته خدمات مسلح سنای امریکا گفته است که هر دو گروه در اعمال تروریستی دست داشته و نام رهبران شان باید در فهرست وزارت خارجه امریکا قرار بگیرند.ملا عمر رهبر شورای کویته است و جلال الدین حقانی و پسرش سراج الدین حقانی شبکه حقانی را رهبری می کنند. شورای کویته در کویته پاکستان و شبکه حقانی در وزیرستان شمالی و ولایت های هم جوار در افغانستان فعالیت دارند.
اسناد فاش شده موضع هندوستان را نیرومند کرد: رییس جمهور هندوستان در پي افشا شدن اسناد محرم ايالات متحده امريکا در جنگ افغانستان، از "حمايت پاکستان از طالبان" انتقاد کرد. براساس اسناد نظامي ايالات متحده امريکا در جنگ افغانستان که توسط سازمان "ويکي ليکس" افشا شد، سازمان استخبارت پاکستان (آي اس آي) به صورت مخفي شورشيان طالبان را در افغانستان حمايت کرده است. يک سخنگوي وزارت خارجه هندوستان به آژانس خبري فرانس پرس گفت: "تمويل تروريسم، به عنوان ابزاري براي پاليسي، کاملا محکوم کردني است و فوراً بايد متوقف شود".هندوستان در گذشته از پاکستان انتقاد کرده است که گامهاي جدي در مبارزه با گروههاي تروريستياي که در اين کشور مستقر هستند، برنميدارد. هندوستان ميگويد لشکر طيبه که در پاکستان مستقر است، عامل حمله سال 2008 بر ممبيي است که در آن 166 هندي کشته شدند.
بااین حال بعد از افشای اسناد محرمانه توسط ویکی لیکس، انتقادات نسبت به عملکردهای دوگانه پاکستان علیه حکومت این کشور افزایش یافته وبا تهدیدات وعکس العمل های منفی جهان نسبت به عملکردپاکستان هفته ای گذشته برای پاکستان، هفته ای دشواربود.
دریک بررسی کلی، آغاز فعالیت کمیسیون نظارت برقانون اساسی وفشارها وانتقادات علیه پاکستان، ازجمله دستاوردهای مهم برای افغانستان بود، فشا ر بر پاکستان، دستاوردی که حداقل ثابت ساخت که نشان حکومت افغانستان به خطا نرفته است، مرکز تروریزم دربیرون از خاک های افغانستان به طورمشخص درداخل خاک پاکستان قراردارد. ازسوی دیگررهایی زندانیان مخالفان دولت از زندانهای افغانستان وافزایش تلاش های حکومت برای مذاکره با طالبان، ازجمله عملکردهای نگران کننده بود، که شهروندان افغانستان را نسبت به آینده کشورناامید می کند.