چشم انداز دانشجو

چرا پاکستان از طالبان درافغانستان حمایت می کنند؟!

میثم مهریار

.

 با  اینکه دولت افغانستان نیز بارها به نقش حلقه هایی در پاکستان در تجهیز و حمایت از طالبان و ادامه نا امنی ها در این کشور تاکید داشته اند وناظران امور در افغانستان، همواره ریشه نا امنی ها در این کشور را در بیرون از مرزهای آن دانسته اند. اما پاکستان می گوید، این کشور از قربانیان اصلی تروریسم است و برای مبارزه با شورشها، هزاران نفر از سربازان ارتش خود را در مناطق مرزی با افغانستان مستقر کرده است. طالبان همواره ادعاهای حکومت افغانستان را مبنی بردست داشتن پاکستان درحمایت ازطالبان رد کرده اند واین ادعاها را بی اساس خوانده است. چندی قبل رییس امنیت ملی افغانستان از مقامش استعفا داد و اعلام کرد که آی. اس. آی پاکستان درحملات اخیربالای جرگه مشورتی صلح نقش داشته است و همواره این شبکه از طالبان وناامنی درافغانستان حمایت می کنند. به دنبال این اظهارات به تازگی یک گذارش دریکی از مراکزتحقیقاتی انگلیس نشرشده است که درآن ادعا کرده است که قوی ترین شواهد را در اختیار دارد که رابطه مستقیم دستگاه اطلاعاتی پاکستان، آی اس آی، را با طالبان در افغانستان نشان می دهد.

این گزارش که از سوی مدرسه اقتصاد لندن (LSE) منتشر شده می گوید، حمایت آی اس آی از طالبان، به مراتب گسترده تر از چیزیست که قبلا تصور می شد.این گزارش می گوید، دستگاه اطلاعاتی پاکستان، به طالبان کمک مالی می کند، به آنها آموزش می دهد و پناهگاه در اختیار آنها قرار می دهد.نویسنده این گزارش که می گوید با نه نفر از فرماندهان محلی طالبان در افغانستان در اوایل امسال گفتگو کرده، تاکید می کند که روابط پاکستان با شورشیان مسلح، بسیار عمیق تر از چیزی است که تصور می شد.شماری از افرادی که در این گزارش با آنها مصاحبه شده، گفته اند که نمایندگانی از "آی اس آی" حتی در جلسات شورای رهبری طالبان شرکت می کنند.آنها ادعا کرده اند که آی اس آی با حمایت از طالبان، در پی "خنثی کردن نفوذ هند در افغانستان است."

این گزارش نتیجه گیری کرده است که بدون تغییر چشمگیر در برخورد پاکستان، برای دولت افغانستان و جامعه بین المللی ناممکن خواهد بود تا به نا امنی ها در افغانستان پایان دهند.

یک سخنگوی دستگاه اطلاعاتی پاکستان این ادعاها را تکذیب کرده و آن را بخشی از تبلیغات سوء علیه نهادهای امنیتی کشورش دانسته است.

هرچند که این گذارش نتیجه گیری ازگفته های شمار ازمقامات طالبان درافغانستان است، اما این گذارش نیزازسوی دولت پاکستان رد شده ومثل هر ادعای دیگربی اساس خوانده شده است.

هرچند که دولت پاکستان این ادعاها را رد کرده است ولی بازهم با توجه به پافشاری های که ازسوی مقامات افغانستان وشماری از مقامات جهانی مبنی بردست داشتن پاکستان درحمایت ازطالبان وجود دارد، شکی نیست که طالبان توسط پاکستان حمایت می شوند، اما سوال این است که چرا پاکستان از طالبان درحین اینکه داعیه مبارزه با تروریزم را دارند، حمایت می کنند؟

ازرقاتب های ارضی وتاریخی وسیاسی هندوستان وپاکستان سالها می گذرد، دامنه ای این رقابت ها تاسرحد جنگهای مسلحانه بین دوکشورپیش رفته است وهر روز درگوشه های مختلف منطقه این رقابت تشدید می شود. یکی ازمحورهای تشدید اختلاف پاکستان با هندوستان خاک افغانستان می باشد. که درطی چند سال گذشته همواره دوکشوربه دلیل اهمیت که این کشور برای هردویشان دارند، رقابت های شدیدی را دراین کشور با هم داشته اند. وجود رقابت شدید میان هند وپاکستان درمیزان حضوردرافغانستان باعث شده است که هرکدام مقدمات لازم را برای براندازی دیگری دراین کشورفراهم کنند.

یویژه پاکستان درطی چندسال اخیربا اجرای حملات انتحاری برعلیه هندی ها درداخل خاک افغانستان همواره تلاش کرده است که سردی ودشمنی های را میان مقامات هند وافغانستان ایجاد کنند وفرصت های همگرایی میان هند وافغانستان وهند وجهان را برسرمسئله مبارزه با تروریزم کمرنگ ترکنند. لذا دراولین استدلال، وجود رقابت های شدید میان هند وپاکستان باعث این شده که طالبان ازسوی پاکستان حمایت شوند. ازاین فراترباتوجه به نقش ایدئولوژی درجهت گیری ها وعملکردهای طالبان مقامات پاکستان همواره سعی کرده اند که با استفاده از رهبران معنوی طالبان وجنبش های افراط گرای اسلامی درپاکستان به منظور تأمین منافع کشورشان ازطالبان به عنوان یک حربه وابزاراستفاده نمایند. نقش سیاسی وامنیتی که پاکستان درافغانستان دارند نه ازجانب روشنفکران ونه ازجانب مردم عوام اجرا شدنی است بلکه تنها ازمجرای طالبان به عنوان گروه هم خوان با منافع پاکستان ممکن است که درطی چند سال اخیرازسوی پاکستان این گروه حمایت شده است. دلیل این حمایت نیز، تأمین شریانهای امنیتی وسیاسی افغانستان دردست پاکستان وتداوم مخالفت ها وناامنی ها درکشوربرای باجگیری وامتیازگیری بیشترپاکستان ازجامعه جهانی می باشد.

لذا، پاکستان به دلیل تأمین منافع خودش و امتیازگیری بیشتر از جامعه جهانی در راستای مبارزه با تروریزم وکنترول اوضاع امنیتی وسیاسی افغانستان به دلخواه خودشان وتضعیف حضورهندوستان درمنطقه وبویژه درافغانستان ازگروه طالبان وافراط گرایان داخل افغانستان حمایت می کنند، هرچند که درداخل خاک خودمبارزات جدی را برای مقابله با افراط گرایان روی دست گرفته اند، ترس ازاین که ایدئولوژی طالبانی درمناطق مرزی این کشوراجتماعی شود باعث این مبارزه شده است.