نویسنده : نسرین پو پل
حمایت ازآ زادی بیان ،
تأ مین ونهادینه کردن آنکارروزمرۀ وزارت اطلاعات وفرهنگ است .
اين مطلب درپاسخ به مقاله تحت عنوان" آزادي بيان از قيودات وزارتي تا برداشت هاي رساني" نشرشده درشماره 347 روزنامه سروش ملت،به دفترروزنامه رسيده است. اينك بدون هيچ گونه تغييرات وويراستاري منتشرمي گردد.
اين مقاله درحقيقت جوابيه اي است از سوي يكي از كارمندان ارشد وزارت اطلاعات وفرهنگ كه به دفتر روزنامه درپاسخ به مقاله چندي قبل من رسيده است، ما هم بدون هيچ دخل وتصرفي آن را براي خوانندگان عزيز نشر مي كنيم. البته پاسخ اين جوابيه را نيز به زودي خواهم گذاشت.
طی دو ماه اخیر وزارت اطلاعات وفرهنگ جمهوری اسلامی افغانستان پنج سیمینار مهم و ارزشمند را سازماندهی وتدویر نمود . تصادفی نیست که دو سیمینار ازاین جمله به مسالۀ آ زادی ، عمدتاً آ زادی بیان و مطبو عات و حمایت از حقوق دمو کراتیک مردم افغانستان اختصاص یافته بود .
رهبری وزارت اطلاعات وفرهنگ با درک اینکه مردم افغانستان طی سی سال اخیر انواع مصایب ، بی حقوقی ها ، استبداد ، اختنا ق و نبود د موکراسی و آ زادی های اساسی ، ازجمله آ زادی بیان را تجربه کرده اند ، نیاز های مبرم واساسی را در شرایط مساعد به وجود آ مده پس از کنفرانس بن به درستی تشخیص داد . قانون رسانه ها ومطبوعات گام اول بود که بر داشته شد . در کشور ده ها نشریه غیر دولتی ، رادیو ها وتلویزیون های آ زادی به میان آمدند .
د کتورسید مخدوم رهین هم در سیمینار رسانه ها وهم در سیمینار د موکراسی، به مردم افغانستان اطمینان داد که نها دینه کردن د موکراسی درکشور وتأ مین مطمئن آ زادی بیان به گونه یی که در جهان متمدن معمول است ، هم رسالت ووظیفه وزارت اطلاعات وفرهنگ است وهم بخشی از کارروز مرۀ این نهاد مهم دولتی را تشکیل می دهد .
دراین دو سیمینار مهم وزیر اطلاعات وفرهنگ با قاطعیت از آ زادی وحقوق دموکراتیک مردم افغانستان به خصوص ازآ زادی رسانه ها و صدای رسای مردم جا نبداری نمود و حتی راه های رشد ونها دینه شدن آ نرانیز نشان داد . اما وزیر اطلاعات وفرهنگ همانگونه با قا طعیت به این نکته هم اشاره کرد که خود سری وبی بند وباری د موکراسی نیست و تهمت زدن ، دشنا م دادن و بد نام کردن افراد جامعه از طریق رسانه هم نباید زیر نام « آ زادی بیان » مجال داده شود .
به نظر می رسد که این هشدار معقول منطقی و قانونی وزیر اطلاعات وفرهنگ را تعدادی از رسانه داران وقلم بدستان بدرستی درک نکردند .
در تعدادی از مقالات جراید آ زاد ، از جمله در یک مقاله چا پ شده در جریده سروش ملت ، این هشدار های وزیر اطلاعات وفرهنگ چنین تعبیر شد که گو یا این اشارات سر آغاز نوعی ازبندش ها وسانسور های دولتی خواهد بود .
دو ستان ما فراموش می کنند که در کشورها یی که خود را مهد د موکراسی و آ زادی های فردی می دا نند ، تعدادی از بندش ها وسانسور ها بر گفتار واعمال افراد همین اکنون مسلط است که قوانین اساسی و پارلمان های ایشان از آن حمایت میکنند . به گونه مثال در اکثر کشورهای غربی از جمله در استرا لیا ، دولت صاحبان فابریکات سگرت سازی را مجبور می سازد تا روی هر قوطی سگرت بنویسند : « سگرت شمارا می کشد » و یا هیچ فرو شنده یی حق ندارد به دختر و پسر پایان تر از سن هژده سگرت بفروشد . اگر کسی به پایان تر از سن هژده سگرت بفروشد ، بیش از صد هزار دالر جریمه میشود .
همین گونه در اکثر کشور های غربی تلویزیون ها وادار می شوند قبل از شروع فلم های هنری هشداربدهند که فلم بعدی صحنه های سکسی ، خشونت ، ترسناکی و . . . . دارد. همین گونه مغازه های فروش CD و DVD ها مجبورند روی پوش فلم ها این هشدار ها را قید نمایند .
همین گونه در کشور های غربی رسانه های چا پی ، صوتی و تصویری در صورت اهانت به اشخاص فزیکی زنده و مرده مواخذه می شوند و با جریمه های سنگین تا سرحد قطع نشرات مواجه میگردند .
هرکشوری در جهان تعدادی از مصلحت ها نیز دارد و ما نند مصلحت های ملی ، دینی ، سیاسی و مقطعی ، این مصلحت ها به صورت طبیعی مقداری از قیودات را به بار می آورند که پذیرفتنی است و رعایت کردنی .
میخواهم مثالی بیاورم . نویسنده معروف انگلیسی جورج اورول George Orwell در جریان جنگ دوم جهانی کتابی نوشت زیرعنوان مزرعه حیوانات Animals Farm . نویسنده دراین رو مان طنز آ میز برستالین ورژیم توتالیتر شوروی تا خته بود .
این کتاب درانگلستان قطعاً اجازه چا پ نیافت و درامریکا هم بعد ازحذف ( سانسور ) قسمت هایی از آن به چا پ رسید . دلیل این سانسور گری، مصلحت مقطعی انگلستان وامریکا درآن سالها بود. نمی خواستند در آن موقع نازک ، شریک کاروبارشان ما رشال ستالین را خشمگین بسازند .
وطن ما افغانستان در وضعیت شکنند موجود و در حالیکه تجربه ودرک دقیق و فرا گیر هم از دموکراسی و آ زادی بیان ندارد ، مصلحت های مهم وواجب الرعایۀ فراوان دارد .
وقتی که وزیر اطلاعات وفرهنگ ازسرخیر اندیشی به مصلحت ها اشاره می کند و « نباید» های لازم را با ارباب مطبو عات وصاحبان رسانه ها درمیان می گذارد ، در قدم اول سلامت فزیکی و ادامه کار رسانه ها رامد نظردارد . این هشدار های خرد مندانه و دلسوزانه چنین وزیر دانشمند وخبیر وواقعاً معتقد به موکراسی و آ زادی بیــــــان را، مقدمه ای براعمال سانسور دولتی تعبیر نمودن ، نهایت بی انصافی است .
د کتور رهین با درک اینکه چندین بار ژورنالیستان با خشونت مسؤلان امنیتی و نظامی مواجه شده اند ، در سیمینار رسانه ها ، با مهارت و کفایت تمام ، مسؤولان درجه اول سه ارگان اساسی مسلح و یک نفر ژ نرال آ یساف را در برابرژورنالیستان قرارداد تـــــــا آ نان اعترا ضات و تشویش های خود را مستقیماً با این مسؤولان در میان بگذارند و آ نان را متوجه افراد سلاح بدست شان بسا زند .
جلسات منظم صاحبان رسانه ها با وزیر اطلاعات وفرهنگ در کمیسیون « بررسی تخطی های رسانه ای » شاهد دیگر دلسوزی وزیر اطلاعات وفرهنگ به اهل مطبو عات و ژورنالیستان است . همه میدا نند که در موارد متعدد ، د کتور رهین برای استخلا ص ژورنالیستان دربند تلاش ورزیده است، تا حدی که خود درجلسات محاکمۀ آ نان نیز حاضرشده است . همه دیدیم که در پنج سال اول وزارتش چه فشار ها و خصومت هارا تحمل کرد ولی بازهم محکم و قاطع در سنگر دفاع و حمایت ازآ زادی بیان ایستاد .
وزیر اطلاعات وفرهنگ درعمل نشان داده است که اعتقادش به آ زادی بیـــــــان مولانا واراســــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــت :
هیچ ترتیبی وآدابی مجــــــــــوی
هرچه میخواهد دل تنگت بگوی
پس هُشدار هایش را چرا نباید اینگونه تعبیر کنیم ؟
هرسخن جایی وهر نکته مکا نی دارد
اين جوابيه قبلاًدر روزنامه سروش ملت نشرشده.