یک روز جهانی، ۳۶۵ روز سرگردانی

 

رحمت الله ارشاد

 دیروز، اول ماه می روز جهانی کارگربود این روز با اعصتاب غذایی کارگران در شیکاگوی آمریکا همراه با شهادت چند تن از کارگران واعدام شماری شان آغازشد و هرسال از این روز به نام روز جهانی کارگر تجلیل ویاد آوری به عمل می آید.

روز جهانی کارگر ياد آور رشادتها و مبارزات قهرمانانه کارگران، در طول تاريخ حضورشان در جامعه بشري به عنوان اصلي ترين عامل توليد و رفاه جامعه  است. رشادتهايي که از بدو پيدايش آن با اعمال خشونت، سرکوب و نقض حقوق بشر از سوي قدرمندان همراه بوده وتا امروز این اعمال شوم وننگین درگوشه وکنارجهان علیه کارگران اجرا می شوند وبویژه در افغانستان.

روز کارگر روز بازگشت دوباره به حقوق انساني کارگران و تأکيد و تصريح بر آن حقوق بنياديني است که عليرغم پذيرش در برخي از متون و اسناد حقوق بشري، متاسفانه هيچگاه عملاٌ به رسميت شناخته نشده اند. روز کارگر روز همه انسانهايي است که قرباني نقض حقوق بشر از طريق سيستمهاي اقتصادي غالب قرار گرفته اند. روز کارگر روز فرياد کردن حقوق بشر و روز مبارزه براي احقاق اين حقوق است.

روزجهانی کارگر، شاید زیبینده تر از هرکشوری در افغانستان باشد که از آن باید به نفع وضعیت اقتصادی واجتماعی کارگران بهره جویی شود. نبود تشکل های کارگری واتحادیه های کارگری در افغانستان یکی از دلایل عمده تداوم وضعیت بد اقتصادی واجتماعی وحقوق بشری کارگران است که منجربه این شده است که هیچ نهادی، حتی نهادهای مدنی به وضعیت آنان توجه نکنند و امور حقوقی واقتصادی واجتماعی کارگران به همان منوال سابق باقی بماند.

برعلاوه اینکه هیچ اتحادیه به منظور بهبود شرایط کارگران به عنوان توده عظیمی از اجتماع ما تشکیل نشده است، که خود به عنوان یک ضعف عمده جامعه  مدنی ما می باشد، کاستی های بی شماری درافغانستان در راستای تأمین حقوق بشری کارگران وجود دارند که می بایست بدانها رسیدگی شوند.موارد زیرباید ازسوی دولت افغانستان وجامعه افغانستان برای پاسداری از حقوق کارگران رعایت شوند:

-  کار کردن از حقوق اوليه بشر است. در جهت تحقق اين حق، نه تنها دولتها که کل جامعه موظف است تا حق کار کردن را که شامل حق فرصت داشتن در انتخاب آزاد يا قبول شغل در جهت تأمین معاش است را برسميت شناخته و اقدامات مناسب را در اين جهت بعمل آورند.

-  علاوه بر حق انتخاب شغل، شاخصهاي متعدد ديگري نيز به عنوان حقوق بشر برسميت شناخته شده است. از آن جمله مي توان به لزوم تعيين حداقل دستمزد براي کارگران که بيکاراند، لزوم پرداخت دستمزد منصفانه و عادلانه به کارگران، لزوم بهره گيري از استانداردهاي معتبر در زمينه بهداشت و امنيت محيط کار، لزوم وجود زماني کافي براي استراحت و ... اشاره نمود.

-   بازنشستگان بايد از زندگي آرام و بدون دغدغه اقتصادي بهره مند باشند. علاوه بر آن از کارافتادگان نيز بايد از تأمين اجتماعي مناسب برخوردار گردند.

عليرغم تصريح مکرر بسياري اسناد حقوقي به لزوم برابري جنسيتي، اما تبعيض جنسي بخصوص در مورد کارگران شايع و مشهود است. زنان کارگر بخش عمده اي از نيروي کار را تشکيل ميدهند اما در زمينه هاي متعدد از تبعيض رنج ميبرند.

-  کودکان به عنوان کارگران خاموش، مهمترين قربانيان بي حقوقي کارگران در جامعه هستند. کار، انتخاب آگاهانه کودک کار نیست. کار کودکان؛ محصولِ اجباریست که به واسطه بحران، بیکاری، گرسنگی، فقر، مهاجرت، تن‌فروشی، استثمار و بهره کشی و در یک کلام مناسبات غير انساني اقتصادي، به کودکان، خانواده ها و اکثریت جامعه تحمیل می شود.

-   بزرگداشت روز کارگر حق طبيعي و بديهي يکايک کارگران افغانستان است.

بادرنظرداشت این موارد، دولت افغانستان به عنوان پاسخگویی اصلی این نیازهای کارگران باید اقدامات جدی را با همکاری نهادهای مدنی وحقوق بشری روی دست گیرند، تا ازیک طرف فقر فراگیر درافغانستان کاهش یابد واز طرف دیگر حقوق اقتصادی واجتماعی کارگران به عنوان حقوق اساسی که دراعلامیه جهانی حقوق بشر ومیثاق های بعدی آن به تصویب رسیده است ، تأمین شوند ونقض حقوق بشر درکشورازسوی نهادهای مختلف ودرکل دولت افغانستان ونهادهای خارجی از این مجرا تداوم نیابد وکارگران کشورکه دچارنقض حقوق اساسی وگرفتار فقرشدید می باشند، رهایی یابد وبه عنوان شهروندان افغانستان از حقوق انسانی وشهروندی شان برخوردارگردند.

این کار نیازمند این است که موارد نقض حقوق بشری که درحوزه حقوق کارگران صورت می گیرند، اولاًٌ ازسوی نهادهای حقوق بشری که داعیه دفاع از حقوق بشر را دارند، برجسته شوند و راهکارهای برای بیرون رفت از چنین وضعیتی سنجیده شوند، دوماً؛ حکومت افغانستان مسئولیت بهبود بخشی به موارد بالا که از اساسی ترین حقوق کارگران می باشند را دارند وباید دراین راستا تلاش نمایند.